این روزها در شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌ها که به اعتقاد برخی کارشناسان انعکاس واقعی جامعه است شاهد آگهی‌های همسفریابی هستیم. دختری که به دنبال مردی می‌گردد تا همسفرش باشد با شرط تامین هزینه‌ها یا پسری که دنبال همسفری دختر است و هزینه‌هایش را نیز می‌پردازد … پدیده‌ای که با فرهنگ ما سازگار نیست و می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

درنگ: در فضای مجازی هر روز اتفاق‌های تازه‌ای می‌افتد. چندی است بعد از راه‌اندازی سایت‌های همسریابی و پیدا کردن همخانه که با حساسیت‌هایی در جامعه مواجه شد، این بار نوبت به همسفریابی رسیده‌ است. با یک جستجو در فضای مجازی به راحتی می‌توانید با  انواع و اقسام سایت‌ها، کانال‌های تلگرامی و اپلیکیشن‌ها برای پیداکردن همسفر مواجه شوید.

همسفریاب چیست؟

کافیست جستحوی کوتاهی با موضوع همسفریاب در گوگل انجام دهید تا انواع و اقسام راه‌های ارتباطی را ملاحظه ‌کنید. هر کسی می‌تواند به راحتی وارد این سایت شود و یک همسفر برای خود انتخاب کند. فرقی هم نمی‌کند پسر هستید یا دختر، مجرد یا متاهل، کافیست اسم و فامیل و شماره تلفن بدهید تا کسی که موافق باشد با شما همسفر شود.

پدیده‌ای که شاید در کشورهای غربی خیلی قبل‌تر وجود داشته ولی باید دید آیا این نوع ارتباط‌ها با فرهنگ و آیین ما ایرانی‌ها سازگار است یا مانند بسیاری از پدیده‌های نوظهور دیگر به جای استفاده صحیح و اصولی مورد سوءاستفاده و کامیابی سودجویان و افرادی قرار می‌گیرد که در هر فضایی چه واقعی و چه مجازی به دنبال مقاصد خود می‌گردند. علاوه بر این می‌تواند آسیب‌هایی را به افرادی که این گونه سفرها را می‌پذیرند وارد کند و به دلیل اینکه قوانین روشنی در این خصوص وجود ندارد، نقطه اتکایی را  هم برای پیگیری و شکایت بازنگذارد.

 

روش سوء استفاده از پدیده جدید همسفریاب

برخی از اعضای این نوع سایت‌ها به صورت غیرمستقیم درخواست دوستی و سفر ۲ نفره دختر و پسر را می‌دهند. بعضی از این افراد حاضر هستند تمام هزینه مسافرت‌های خارج از کشور را پرداخت کنند فقط باید اول به تلگرام ایشان پیام بدهید! البته برای آشنایی بیشتر اصلا مهم نیست که پسر هستید یا دختر…! که متاسفانه اغلب این گونه نیست و جزییات همسفر برای آگهی‌دهنده بسیار مهم است. جزییاتی همچون سن، خصوصیات شخصیتی و ظاهری و… برای مثال یکی از آکهی‌ها در این زمینه این گونه بوده است: “سلام! محمد هستم بیست و هفت سالمه. فوق لیسانس حسابداری دارم. دنبال یه همسفر پرانرژی برای آخر هفته‌ها هستم. سن و سال برام مهم نیست. مخارج هم دنگی باشه!”

پشت پرده پیدا کردن همسفر در فضای مجازی

دکتر «نصرالله منصوری» روانشناس خانواده درباره چرایی شکل‌گیری این نوع ارتباط‌ها در فضای مجازی و اینکه آیا می‌توانند روابط درستی باشند به «درنگ» گفت: به اعتقاد من خیلی از ارتباط‌ها و ازدواج‌هایی که در دنیای مجازی شکل گرفته است ارتباطاتی بر مبنای درست نیست و اکثرا با مشکل مواجه می‌شوند. چون هر روز از نزدیک و چهره به چهره با عده زیادی از مردم در ارتباط هستم و با آنها از نزدیک درباره مسایل و مشکلاتشان صحبت می‌کنم، با این موارد آشنا هستم. ابداعات جدیدی هم در فضای مجازی برای گرفتن این ارتباط‌ها وجود دارد که یکی از آنها همین پیدا کردن همسفر در این فضا است که می‌تواند مسایلی را پشت پرده داشته باشد. شاید در این میان برای عدهای اتفاقات خوبی هم بیفتد ولی اکثرا اتفاقات خوبی را به دنیال ندارد.

 

اغلب رابطه‌هایی که در فضای مجازی شکل گرفته‌اند، موفق نبوده‌اند

این استاد دانشگاه افزود: به عنوان کسی که هر روز با مردم و مشکلات آنها سرو کار دارم می‌توانم بگویم اکثرا رابطه‌هایی که در فضای مجازی شکل گرفته‌اند رابطه‌های موفقی نبوده‌اند و نه تنها نتوانسته باعث رونق زندگی شوند بلکه گاه زندگی‌ها را نیز بهم ریخته است. مثلا در شبکه مجازی اینترنت و تلگرام نمی‌توان خصوصیات شخصی و تربیتی افراد را شناسایی کرد و وقتی اینها به منصه ظهور می‌رسند با مشکلات متعددی روبرو می‌شوند.

این روانشناس با تاکید بر اینکه تنهایی را از این طریق شاید بتوان تاحدودی از میان برد ولی راه درست و کاملی نیست و باید از راه خودش آن را برطرف کرد، افزود: جوان‌های امروز ما اکثرا متعهد بار نیامده‌اند و اتفاقا این شبکه‌ها فضا را برای یک عده افراد غیرمتعد و افرادی که باری به هر جهت زندگی می‌کنند زمینه مساعدی را فراهم کرده است. در گذشته ارتباط برقرار کردن با آدم‌ها به این راحتی نبوده است. زمانی برای گرفتن ارتباط با خانواده‌ات باید سکه به دست در صف تلفن عمومی می‌ایستادی ولی اکنون بسیاری از جوان‌ها با موبایل‌هایشان به راحتی با همه ارتباط برقرار می‌کنند و در استفاده از این وسیله و فضای مجازی افراط می‌کنند.

اصطلاح فضای مجازی درست نیست

محمد هادی بیات پژوهشگر و فعال حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات هم درباره همسفریابی در فضای مجازی و آسیب‌هایی که می‌تواند به‌دنبال داشته باشد به درنگ گفت: فضای مجازی انعکاس واقعی‌ جامعه است و پژوهشگران این حوزه معتقدند عبارت فضای سایبری در فارسی به نادرستی فضای مجازی ترجمه شده است. چون این ارتباطات در این فضا حقیقی است و مثل این می‌ماند که بگوییم پول مجازی در حالیکه ما چیزی به نام پول مجازی نداریم و وقتی پولی در این فضا برای ما واریز شود ما آن را در اولین بانک می‌توانیم دریافت کنیم.

وی اضافه کرد: در فضای سایبری واقعیت‎های جامعه را می‌بینیم. یکی از این واقعیت‌ها، تغییر رفتار و کنش‌های اجتماعی است که چه بخواهیم؛ چه نخواهیم در جامعه شکل گرفته است. اکنون فضای سایبری روی موسیقی، کتاب خواندن و سطح آگاهی افراد تاثیر گذاشته است. این فضا آیینه‌ای از جامعه است که واقعیت کلی جامعه را به ما نشان می‌دهد.

محمد هادی بیات افزود: در دنیای کنونی افراد وارد جریانی از مدرنیته شده‌اند ولی متاسفانه برای استفاده از ابزار مدرنیته فرهنگسازی نشده و این ابزارها به نوعی تغییر سبک زندگی را برای همه ما به دنبال داشته است. اینکه افراد می‌توانند پشت یک پروفایل مجازی قرار گیرند می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بزه‌ها و رفتارهای غیرارزشی و ناهنجاری‌ها در جامعه شود.

وی افزود: مباحث اجتماعی با ارزش و ضدارزش نامگذاری می‌شوند اینکه در جامعه خانم و آقایی زیر یک سقف با هم بدون ازدواج زندگی کنند در جامعه ما یک ضد ارزش است ولی وقتی که می‌شود در فضای سایبری، هویت واقعی را مخفی کرد طبیعتا خیلی از ضدارزش‌ها در جامعه در این فضا خود را نشان می‌دهند. طبیعتا در این فضا همان طور که می‌تواند یکسری ارزش‌های اجتماعی همچون دیوار مهربانی و چالش کتابخوانی و…شکل بگیرد، ضد ارزش‌هایی همچون پیداکردن همخانه و همسفر و… هم بروز می‌کند. البته این فقط مختص ایران نیست. فضای مجازی وصل به فضای واقعی است و اگر در فضای واقعی زمینه‌ای برای سوءاستفاده نباشد، در فضای مجازی هر چه هم که بنویسی برای یک کار خلاف یا ناهنجار به نتیجه‌ای نخواهد رسید.

 

جای خالی اورژانس اجتماعی سایبری در کشور

این کارشناس فضای مجازی به درنگ گفت: گاه فضای سایبری آسیب‌هایی همچون کلاهبرداری، عاطفی و روانی و هزینه‌های مالی و حقوقی و معنوی زیادی را به جامعه تحمیل می‌کنند. اول باید زمینه‌های این آسیب‌ها شناسایی شود. اکنون مرکزی را در ایران برای این کار نداریم. باید اورژانس اجتماعی سایبری داشته باشیم که آسیب‌های فضای مجازی را رصد کند. جای این مرکز به شدت خالی است. عدم کنترل دقیق روی سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی که این زمینه را بوجود می‌آورد، می‌تواند آسیب‌زا باشد و این فضا نباید به حال خود رها شود.

این فعال فرهنگی ادامه داد: متاسفانه گاهی ازدواج سفید و روابط لجام گسیخته‌ای که در غرب وجود دارد، اسمش در جامعه ما تغییر می‌کند و اسامی همچون همخانه  و همسفر و… جای آن را می‌گیرد که کمتر حساسیت ایجاد کند. سفر خودش یک ارزش است که با بوجود آمدن این پدیده‌ها می‎تواند تبدیل به ضدارش شود. متولیان فرهنگی باید نگرانی خود را در این زمینه اعلام کنند گه چرا ارزشی مثل سفر نباید دستاویز عده‌ای در زمینه‌های دیگر قرار گیرد.

 

 

منبع: https://derang.ir/%D8%A2%DA%AF%D9%87%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%B3%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B6%D8%A7/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.